000 07976nam a2200337 4500
001 23000
005 20250107083619.0
010 _a9789606835421
_bhbk.
090 _a23000
100 _a20220215d2013 m||y0grey50 ga
101 0 _agre
102 _aGR
105 _ay|||z|||001yy
106 _ar
200 1 _aΣπουδή στον Γρηγόριο Νύσσης
_eθεολογικές και ανθρωπολογικές θεμελιώσεις της έννοιας "πρόσωπον"
_fΤερέζης Αθ. Χρήστος
210 _aΑθήνα
_cΈννοια
_d2013
215 _a590 σ.
_d21 εκ.
320 _aΠεριέχει ευρετήριο κυρίων ονομάτων.
327 _aΠΡΟΛΟΓΟΣ -- ΜΕΡΟΣ Α: ΜΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ - ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ -- Προς μία αρχική οριογράμμιση του ζεύγους "ελευθερία - αναγκαιότητα" -- Προς μία αρχική υπέρβαση της αναγκαιότητας -- Προς μία αρχική ανάγνωση του κριτηρίου της συλλογικότητας -- Η αναστοχαστική διάκριση ως όρος διάρθρωσης των εσωτερικών διεργασιών -- Το πρόσωπον ως έκσταση προς το φυσικό και το κοινωνικό περιβάλλον -- Η διαλεκτική καλού - κακού στο πλαίσιο του κοινωνείν -- Οι ανθρωπολογικές διαλεκτικές αντιθέσεις -- Προς την υπέρβαση των αντιφάσεων -- Η θυσία ως συνειδητή επιλογή -- Η ελλογότητα ως προσωπική συνθήκη -- ΜΕΡΟΣ Β: ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ "ΟΥΣΙΑ - ΠΡΟΣΩΠΟΝ". ΜΙΑ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΣΕ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ ΤΗΣ -- Γενικές επισημάνσεις -- Προσωπική ταυτότητα ή ετερότητα; -- Η ταυτότητα και η ετερότητα εντός του ορίζοντα των φυσικών διαμορφώσεων και του χρόνου -- Το πρόσωπον ως αυτογνωσία και ως αυτοπραγμάτωση -- Η εαυτότητα ως υπερβατική των σχηματοποιήσεων -- Το πρόσωπον έναντι των κοινωνικών παθογενειών -- Η συνάντηση της πίστης με τον ορθολογισμό -- Η πορεία από το οντολογικό προς το υπαρξιακό -- Η ύλη ως όρος συνάντησης του υπερφυσικού με το φυσικό -- Η συνάντηση της ελευθερίας με το αυτεξούσιο δια της μεσολάβησης της φύσης -- Η διαφοροποίηση του ανθρώπου από την υπόλοιπη κτίση -- Η λογική πλαισιώνει την οντολογία -- Το πρόσωπον στην ερευνητική διαύγασή του -- Προς τη συγκρότηση μιας διαλογικής θεωρίας -- Το πρόσωπον και η εξελικτική πορεία του -- Οι θεολογικές θεμελιώσεις του προσώπου και το ερώτημα περί των οριογραμμίσεων -- Η συνάφεια του νοείν με το είναι -- Προς τη θεμελίωση της ελευθερίας -- ΕΝΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΟ ΣΤΑΣΙΜΟ -- ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ -- ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ -- ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΚΥΡΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ.
330 _aΗ ευσύνοπτη πραγματεία του Γρηγορίου Νύσσης: Πως τρία πρόσωπα λέγοντες εν τη θεότητι ου φαμέν τρεις θεούς. Προς τους Έλληνας από των κοινών εννοιών (Β.Ε.Π.Ε.Σ., τόμ. 68, σσ. 162-170) συνιστά, σύμφωνα με την ανάγνωσή μας, ένα κείμενο - σταθμό στην έρευνα επί των -θεολογικών- τριαδολογικών και των ανθρωπολογικών ζητημάτων. Πρόκειται για ένα σαφώς επιστημονικά θεμελιωμένο ερευνητικό εγχείρημα, το οποίο έρχεται να αξιοποιήσει τη σχετική χριστιανική παράδοση και να ανοίξει προσεκτικούς διαύλους επικοινωνίας με την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και, μάλιστα, καθ' όλη την ιστορική διαδρομή της. Με γεωμετρικά δομημένη σκέψη και με την επιχειρηματολογία να συνιστά όρον απαράβατον, ο Γρηγόριος αξιοποιεί το σύνολο του εννοιολογικού πλούτου που έχει ήδη διαμορφωθεί, τεκμηριώνει με εδραία συλλογιστική τη μετάβασή του από τη μία θεματική ενότητα στην επόμενή της και αναδεικνύει με σαφή τρόπο το μονοθεϊστικό -και βεβαίως το μονιστικό- παράδειγμα που υιοθετεί ο Χριστιανισμός. Συγχρόνως, απαντά στις ακραίες πολυθεϊστικές τάσεις του Νεοπλατωνισμού προβαίνοντας σ' έναν επιτυχή συνδυασμό της ενότητας - ταυτότητας της μίας θείας ουσίας με την διάκριση - ετερότητα των τριών θείων προσώπων, με τους όρους, βεβαίως, να χρησιμοποιούνται κατ' οικονομίαν και με σαφή την αίσθηση του αποφατισμού, τον οποίο συνδέει με ό, τι θα ορίζαμε ως θεολογικό ρεαλισμό. Μείζον, ωστόσο, ζήτημα είναι και ο τρόπος με τον οποίο ο Καππαδόκης ιεράρχης εφαρμόζει τα περί τριαδολογίας στα περί ανθρώπου ζητήματα. Προβάλλει με σαφή τρόπο τα κοινά στοιχεία και τις διαφορές ανάμεσα στο Εκείθεν και το Εντεύθεν χρησιμοποιώντας με προσοχή την αρχή της αναλογίας, με τις όποιες αμφισημαντότητες μπορούν να εφαρμοσθούν, αποκλείοντας με εδραία πορεία συλλογισμών το πανθεϊστικό παράδειγμα, θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι η εν λόγω πραγματεία συνιστά θεμελιακό κείμενο για τη Χριστιανική Ανθρωπολογία, ικανό μέσα στη χρονική εξέλιξη να τροφοδοτεί οιαδήποτε σύγχρονη σχετική έρευνα. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)
600 0 _aΓρηγόριος ο Νύσσης
_cΆγιος
_fπ. 335-π. 394
_xΕρμηνεία και κριτική
_93513
606 _aφιλοσοφία της χριστιανικής θεολογίας
_910283
606 _aΠατέρες της Εκκλησίας
_99876
606 _aπρόσωπο
_910002
676 _a189.2
_v23
680 _aPA5413.G88
_bT47 2013
686 _2ΙΜΠ
_aΟ1
_cΘεολογικές μελέτες
700 1 _aΤερέζης
_bΧρήστος Αθ.
_f1952-
_4070
_95835
801 0 _aGR
_bΙΜΠ
_c20220215
_gAACR2
990 _00
942 _2ddc
_cBK