Ενθύμιον Κιουτάχειας

Contents Note: Προλογικό σημείωμα -- Πρόλογος -- Κιουτάχεια -- Η αγγειοπλαστική τέχνη στην Κιουτάχεια -- Οι πόλεμοι από το 1897 έως το 1920 και η κεραμική της Κιουτάχειας -- Η κατάληψη της Κιουτάχειας από τον ελληνικό στρατό (4 Ιουλίου 1921) -- Μια πόλη χτισμένη με πορσελάνη -- Τα "ελληνικά" κεραμικά ενθύμια της οθωμανικής Κιουτάχειας -- Η εκκένωση της Κιουτάχειας 19-17 Αυγούστου 1922 -- Η διασπορά των προσφύγων αγγειοπλαστών της Κιουτάχειας στην Ελλάδα -- Ο Μηνάς Αβραμίδης στη Θεσσαλονίκη -- Ανώνυμη Αγγειοπλαστική Εταιρεία "Κιουτάχεια" και "Κεραμεικός ΑΕ" -- Οι Αρμένιοι κεραμιστές της Κιουτάχειας στην Ιερουσαλήμ -- Η κεραμική στην Κιουτάχεια στα πρώτα χρόνια της Τουρκικής Δημοκρατίας -- Σημειώσεις -- Βιβλιογραφία -- Κατάλογος κεραμικών -- Πηγές εικονογράφησης.

Summary or Abstract: Το όνομα της πόλης της Κιουτάχειας ταυτίζεται με την κεραμική τέχνη. Γνωρίζουμε ότι εργαστήρια αγγειοπλαστικής λειτουργούσαν τον 16ο αιώνα και μετά. Τα κεραμικά που παρουσιάζονται στην έκδοση αντιπροσωπεύουν την ύστερη φάση της παραγωγής από τα τέλη του 19ου αιώνα, η οποία χαρακτηρίζεται από πολύχρωμα αγγεία και πλακίδια με ιδιαίτερο χαρακτήρα. Χριστιανοί, Αρμένιοι και Έλληνες, καθώς και Μουσουλμάνοι εμπνέονται από τα κλασσικά οθωμανικά μοτίβα των κεραμικών Ιζνίκ του 16ου αιώνα, τα οποία απαντούν στα ιστορικά μνημεία της Κωνσταντινούπολης και άλλων πόλεων, ορισμένα από τα οποία καλούνται να επισκευάσουν. Αυτά τα κεραμικά ανακάλυψαν οι Έλληνες στρατιωτικοί κατά τη διάρκεια της ελληνικής κατοχής, πριν από 100 χρόνια, και θέλησαν να τα αποκτήσουν ως ενθύμια της σύντομης παραμονής τους στην πόλη. Στις αρχές του 20ού αιώνα και ιδιαίτερα μετά το 1922 καταφεύγουν στην Ελλάδα αγγειοπλάστες από την Κιουτάχεια οι οποίοι μεταφέρουν την παράδοση της κεραμική τους τέχνης. Η εμπειρία και οι γνώσεις τους, όπως του γνωστού Μηνά Αβραμίδη, συντελούν στην άνθηση της ελληνικής κεραμικής και στις δημιουργίες τους αναδεικνύεται η τεχνική επάρκεια και το διακοσμητικό ρεπερτόριο του τόπου καταγωγής τους παράλληλα με την ελληνική θεματολογία.
Η εμπεριστατωμένη ιστορική μελέτη του υλικού οφείλεται στον Ντίνο Κόγια, τον οποίο θα ήθελα να συγχαρώ εκ μέρους της Διοικητικής Επιτροπής του Μουσείου Μπενάκη και να του εκφράσω τις θερμότερες ευχαριστίες μου για τη συνεργασία μας στην πραγματοποίηση της έκθεσης. (Μίνα Μωραΐτου, από την έκδοση)