Το πρόσωπο και ο έρως

Internal Bibliographies/Indexes Note: Περιέχει ευρετήριο.

Contents Note: Περιεχόμενα:
Πρόλογος -- Μέρος 1ο: Ο προσωπικός «τρόπος της υπάρξεως» -- Κεφ.1: Ο εκστατικός χαρακτήρας του προσώπου -- 1. Το γεγονός της «σχέσης» ως αφετηριακή προϋπόθεση του οντολογικού ερωτήματος και το «πρόσωπο» ως μοναδική υπαρκτική δυνατότητα σχέσης -- 2. Η οντολογική προτεραιότητα της προσωπικής σχέσης ως προς τη συνείδηση -- 3. Ένα κενό στην κυρίως οντολογία -- 4. Η οντολογική προτεραιότητα της προσωπικής σχέσης ως προς τη συλλογιστική δυνατότητα -- 5. Η προσωπική σχέση ως οντολογική προϋπόθεση φανερώσεως του καθολικού «τρόπου της υπάρξεως» -- 6. Η προσωπική σχέση ως υπαρκτική έκ-σταση -- 7. Ο αποφατισμός στα όρια του οντολογικού προβλήματος: αποφατισμός της ουσίας και αποφατισμός του προσώπου -- Κεφ.2: Η καθολικότητα του προσώπου -- 8. Η προσωπική ετερότητα ως υπαρκτική πραγμάτωση της «φύσεως καθόλου» -- 9. Η οντολογική, σε αντιδιαστολή προς την δυτική, ερμηνεία της ουσίας ή φύσεως -- 10. Η προτεραιότητα του προσώπου ως προς τη φύση ή ουσία. Το πρόβλημα της ουσίας στην οντολογία του Heidegger -- 11. Η αλήθεια ως σχέση -- 12. Τα όντα ως «πράγματα» -- 13. Η αλήθεια του Είναι ως εμπειρία της προσωπικής καθολικότητας -- Κεφ.3: Η ενότητα του πρόσωπου -- 14. Ο ενικός χαρακτήρας του προσώπου προϋπόθεση της εκστατικής ετερότητας -- 15. Η δισύνθετη φύση και η ενική προσωπική ύπαρξη -- 16. Η διάκριση ψυχής και σώματος ως σημαντική διαφοροποίηση της φυσικής ενέργειας -- 17. Η αναφορά του «κατ' εικόνα» στην ενοείδεια της ύπαρξης -- 18. Ο ειδολογικός προσδιορισμός της ενότητας του υποκειμένου και η ενική ετερότητα του προσώπου -- 19. Η διάκριση φύσεως και ενεργειών στα όρια του ενικού τρόπου της υπάρξεως -- 20. Η συλλογιστική αναγωγή στην ενεργητική Πρώτη Αιτία και η υπαρκτική εμπειρία της προσωπικής εκφοράς των φυσικών ενεργειών -- 21. Η φύση μεθεκτή μέσω των ενεργειών. Ομογενείς και ετερογενείς προς τη φύση ενέργειες -- 22. Οι συνέπειες από την αποδοχή ή την απόρριψη της διακρίσεως ουσίας και ενεργειών -- 23. Η διάκριση φύσεως και ενεργειών προϋπόθεση των δυνατοτήτων γνώσεως της ενικής προσωπικής ετερότητας -- Μέρος 2ο: Η κοσμική διάσταση του προσώπου -- Κεφ.1: Η προσωπική διάσταση του κόσμου -- 24. Ο «κόσμος» ως «τρόπος φανερώσεως» της φυσικής πραγματικότητας -- 25. Ο κόσμος ως νοητική σύλληψη της οντικής καθολικότητας. Υλιστική, πανθεϊστική και θεοκεντρική θεώρηση -- 26. Η επιστημονική απροσδιοριστία της κοσμικής αρμονίας -- 27. Ο προσωπικός λόγος της κοσμιότητας του κόσμου -- 28. Η ερωτική διάσταση του κοσμικού κάλλους -- 29. Η ασκητική αυθυπέρβαση προϋπόθεση για τη γνώση της αλήθειας του κοσμικού κάλλους -- 30. Η «φυσική θεωρία» -- 31. Η «λογική» σύσταση της ύλης -- 32. Η «τριαδική διακόσμηση» της κτίσης -- 33. Ο άνθρωπος «μικρόκοσμος» και «μεσιτεύων» -- 34. Η χρήση του κόσμου. Ιστορία και πολιτισμός -- 35. Οι θεολογικές προϋποθέσεις της τεχνοκρατίας -- Κεφ.2: Η προσωπική διάσταση του χώρου: η απουσία -- 36. O χώρος ως συνάρτηση του γεγονότος της σχέσης -- 37. Η αντικειμενοποίηση της προσωπικής σχέσης σε τοπική από-σταση και χωρική διά-σταση -- 38. Η απουσία ως εμπειρία της αδιάστατης εγγύτητας -- 39. Ενδεχόμενες οντολογικές ερμηνείες του γεγονότος της απουσίας ως εμπειρίας μηδενισμού της οντικής φανέρωσης -- 40. Η εμπειρία της απουσίας ως αφετηρία για την κατανόηση της δυναμικής «ουτοπίας» του προσώπου -- 41. Οι προσωπικές ενέργειες «τόπος» της προσωπικής σχέσης -- 42. Ο έρως ως υπέρβαση της οντικής τοπικότητας, αδιάστατος τρόπος υπάρξεως -- 43. Ο κοσμικός έρως. Η ερωτική ενότητα του κοσμικού χώρου -- 44. Η απουσία, ο Θάνατος και η τριαδική υποτύπωση του πληρώματος της υπάρξεως -- 45. Ο αδιάστατος τόπος της εκκλησιαστικής κοινωνίας -- Κεφ.3: Η προσωπική διάσταση του χρόνου: Η παρουσία -- 46. Η κατανόηση της προσωπικής έκ-στασης ως χρονικής διαδοχής -- 47. Ο χρόνος ως «μέτρο» της προσωπικής σχέσης -- 48. Το «νυν» ως ακίνητος χρόνος: το μηδέν της διαδοχικής απόστασης των γεγονότων ή ο αδιάστατος χρόνος της προσωπικής αμεσότητας -- 49. Ο αριθμούμενος χρόνος. «Φορά» κ' «συνέχεια» -- 50. Ο θάνατος ως χρονική «συνέχεια» κ' συνολική εκστατική «φορά» της ατομικής ύπαρξης [...] -- Μέρος 3ο: Η «σημαντική» της προσωπικής φανέρωσης -- Μέρος 4ο: Η πτώση κ' το μηδέν.

Summary or Abstract: Στο βιβλίο αυτό προσπάθησα να εκθέσω με τρόπο σημερινό (τρόπο ορθολογικής μεθόδευσης και τάξης) τις απαντήσεις στο οντολογικό ερώτημα, όπως προσωπικά τις ανιχνεύω στον ελληνικό φιλοσοφικό λόγο της πρώτης και μέσης χριστιανικής περιόδου.
Το «οντολογικό ερώτημα» ή η «οντολογία» είναι λεκτικοί προσδιορισμοί ιστορικά μεταγενέστεροι, που όμως δηλώνουν έναν αφετηριακό προβληματισμό της φιλοσοφίας: Την αναφορά μας στην πραγματικότητα του όντος, δηλαδή του υπαρκτού, ως προς αυτό ακριβώς το γνώρισμά του: να υπάρχει - πριν από κάθε άλλο προσδιοριστικό ιδίωμα. Και ονομάζουμε ερώτημα οντολογικό την απορία μας για την πραγματικότητα ή το γεγονός του όντος, της μετοχής στην ύπαρξη (πέρα από την απλή φαινομενικότητα των υπαρκτών) - το ερώτημα για την ύπαρξη ως κοινή συνιστώσα ή προϋπόθεση του υπαρκτού (για το Είναι καθεαυτό, ξέχωρα από περιορισμούς χώρου, χρόνου, φθοράς και θανάτου).
Οι απαντήσεις στο οντολογικό ερώτημα, όπως τις επισημαίνω στη συγκεκριμένη φιλοσοφική παράδοση που ερευνώ, συνοψίζονται στους δύο βασικούς όρους: το "πρόσωπο" και ο "έρως". Για τον ελληνικό φιλοσοφικό λόγο της πρώτης και μέσης χριστιανικής περιόδου, αφετηρία για την πρόσβαση στο γεγονός της ύπαρξης καθεαυτήν είναι η πραγματικότητα του "προσώπου". Και ο τρόπος αυτής της πρόσβασης που κάνει το πρόσωπο προσιτό στη γνώση είναι ο "έρως".
Τόσο η αφετηρία της πρόσβασης όσο και ο τρόπος της πρόσβασης προϋποθέτουν την εμπειρική διερεύνηση. Και η εμπειρία δεν εξαντλείται στις πιστοποιήσεις των αισθήσεων, ούτε είναι μόνο διανοητικό γεγονός - σύμπτωση εννοίας και νοουμένου. Εμπειρία δεν είναι ούτε και η διαφυγή σε θολούς «μυστικισμούς», σε ατομικά υπαρξιακά «βιώματα» απρόσιτα στην κοινωνική επαλήθευση. Με τη λέξη "εμπειρία" δηλώνουμε εδώ το καθολικό και πολύπτυχο γεγονός της "σχέσης" του υποκειμένου με τα άλλα υποκείμενα όπως και με τα αντι-κείμενα, δεδομένα της πραγματικότητας που μας περιβάλλει. [...] (Από τον πρόλογο στην τέταρτη έκδοση)