Ορθοδοξία και Δύση στη νεώτερη Ελλάδα

Internal Bibliographies/Indexes Note: Περιλαμβάνει ευρετήριο.

Contents Note: Περιεχόμενα: 1. Ο ιστορικός ορίζοντας -- 2. Η γένεση της " Δύσης" -- 3. Ο εκκλησιαστικός ορίζοντας -- 4. Η γένεση της αλλοτρίωσης -- 5. Οι πρώτοι Έλληνες "ενωτικοί" -- 6. "Αριστοτελικοί" ή "σχολαστικοί" -- 7. Η δυτική προπαγάνδα -- 8. Κορυδαλλεύς και κορυδαλλισμός -- 9. Οι "ομολογίες πίστεως" -- 10. Ιστορική αμηχανία -- 11. Οι "νεωτερικοί" ή "προοδευτικοί" -- 12. Αντιστάσεις εγρήγορσης -- 13. Ο Διαφωτισμός -- 14. Ανεξαρτησία και κρατική αλλοτρίωση -- 15. Αυτοκεφαλία και αντιδράσεις -- 16. Οι Θεολογικές Σχολές -- 17. Οι εξωεκκλησιαστικές οργανώσεις -- 18. Ο Παπαδιαμάντης και η "σχολή" του -- 19. Η δεκαετία του '60 -- Αλφαβητικό ευρετήριο.

Summary or Abstract: Σπουδάζουμε την ιστορία του "νεώτερου" Ελληνισμού με αφετηρία, συνήθως, την πτώση της Κωνσταντινούπολης (1453). Ήταν η τελική πράξη στην κατάρρευση του "βυζαντινού" -όπως λέμε σήμερα- Ελληνισμού, το τέλος των "μέσων" και η αρχή των "νεώτερων" χρόνων της ελληνικής ιστορίας.
Από τη σκοπιά, ωστόσο, της εξέλιξης του πολιτισμού των Ελλήνων, ορόσημο ή αφετηρία των "νεώτερων" χρόνων δεν είναι το 1453. Είναι μάλλον το 1354: η χρονιά που ο Δημήτριος Κυδώνης, με προτροπή και του αυτοκράτορα Ιωάννη Καντακουζηνού, μεταφράζει στα ελληνικά τη Summa Theologiae του Θωμά Ακινάτη. Εκστασιασμένος ο Κυδώνης από το καινούργιο "φως" που έρχεται "εξ Εσπερίας", αναλαμβάνει να το μεταδώσει στους συμπατριώτες του Έλληνες.
Το γεγονός οριοθετεί μια καινούργια εποχή για τον Ελληνισμό, μια νέα ιστορική περίοδο. Περίοδο όπου το ενδιαφέρον των Ελλήνων μετατίθεται προοδευτικά από τη δική τους παράδοση και τον δικό τους πολιτισμό σε κάποιο άλλο πρότυπο και δράμα βίου. (Από την έκδοση)