Εκκλησιαστική γραμματολογία και κείμενα της πατερικής γραμματείας

Contents Note: Εισαγωγή -- Τα χαρακτηριστικά της Πατερικής γραμματείας -- Μέρος Α΄ -- i. Η Πρωτοχριστιανική περίοδος : Η έννοια του Πατρός της Εκκλησίας -- Αποστολικοί Πατέρες -- Ιγνάτιος ο Θεοφόρος -- Επιστολή Βαρνάβα -- Εκκλησιαστικές Διατάξεις -- Διδαχή των Δώδεκα Αποστόλων -- Απολογητές -- Κορδάτος -- Αριστείδης ο Αθηναίος -- Αρίστων Πελλαίος -- Αθηναγόρας -- Θεόφιλος Αντιοχείας -- Επιστολή προς Διόγνητον -- ii. Αλεξανδρινή Γραμματεία του 3ου αιώνα : Κλήμης ο Αλεξανδρεύς -- Ωριγένης -- iii. Τα χαρακτηριστικά του τετάρτου αιώνα : Το Ρωμαϊκό κράτος και η Χριστιανική Εκκλησία -- Η συνάντηση των Ιουδαϊκών και Φιλοσοφικών αντιλήψεων στην χριστιανική γραμματεία -- Η ρεαλιστική αποδοχή της Εθνικής Κλασικής Παράδοσης από την Εκκλησία -- Η διοικητική οργάνωση της Εκκλησίας και η ανάπτυξη του μοναχισμού. -- iv. Η πλήρης ανάπτυξη της Χριστιανικής Γραμματείας τον τέταρτο αιώνα. Η ερμηνεία της Γραφής και της Πατερικής παράδοσης : Μέγας Αθανάσιος -- Μέγας Βασίλειος -- Γρηγόριος ο Θεολόγος -- Γρηγόριος Νύσσης -- v. Η Γραμματεία του πέμπτου αιώνα και η Ερμηνευτικές Παραδόσεις Αλεξανδρείας και Αντιοχείας : Αντιοχειανοί συγγραφείς -- Διόδωρος Ταρσού -- Ιωάννης ο Χρυσόστομος -- Θεόδωρος Μομψουεστίας -- Νεστόριος Κωνσταντινουπόλεως -- Θεοδώρητος Κύρου -- Αλεξανδρινοί Συγγραφείς -- Απολινάριος Λαοδικείας -- Δίδυμος ο Τυφλός -- Κύριλλος Αλεξανδρείας -- vi. Τα Αρεοπαγιτικά Συγγράμματα -- vii. Η κυριαρχία της παράδοσης και το πρόβλημα της ερμηνευτικής της προσέγγισης (6ο - 7ο αι.) : Ο Ιουστινιανός και η εποχή του -- Λεόντιος ο Βυζάντιος -- Ιωάννης Σιναϊτης -- Αναστάσιος Σιναϊτης -- Μάξιμος Ομολογητής -- viii. Η περίοδος της Εικονομαχίας και η Γραμματεία του 8ου αιώνα : Ιωάννης Δαμασκηνός -- Ανδρέας Κρήτης -- Θεόδωρος Στουδίτης -- ix. Η Γραμματεία από τον 9ο έως τον 11ο αιώνα : Φώτιος Α΄ Κωνσταντινουπόλεως ο Μέγας -- Συμεών ο Νέος Θεολόγος -- xi. Το σχίσμα των Εκκλησιών τον 11ο αιώνα : Τα αίτια και ο χαρακτήρας του Σχίσματος -- Το Filioque και το Πρωτείο Εξουσίας -- Το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας -- Οι Διάλογοι και τα αποτελέσματά τους -- xii. Η Εκκλησιστική Γραμματεία κατά την περίοδο των Κομνηνών και των Παλαιολόγων : Οι Εκκλησιαστικοί Συγγραφείς και Θεολόγοι του 11ου , 12ου και 13ου αιώνα: Νικήτας Στηθάτος -- Ιωάννης Μαυρόπους -- Μιχαήλ Ψελλός -- Ιωάννης Ιταλός -- Ευστάθιος Θεσσαλονίκης -- Ιωάννης Φουρνής -- Ευστράτιος Νικαίας -- Ευθύμιος Ζιγαβηνός (Ζυγαδηνός) -- Ιωάννης Ζωναράς -- Θεόδωρος Βαλσαμών -- Γερμανός Β΄ Κωνσταντινουπόλως -- Νικηφόρος Βλεμμύδης -- Ιωάννης ΙΑ΄ Κωνσταντινουπόλεω, ο Βέκκος -- Γρηγόριος Β΄Κωνσταντινουπόλεω, ο Κύπριος -- xiii. Το Θεολογικό Κίνημα του Ησυχασμού κατά τον 14ο αι. : Ο Ησυχασμός και τα Πνευματικά Ρεύματα του 13ου και 14ου αιώνα -- Το ιστορικό πλαίσιο της θεολογικής αντιπαράθεσης -- Οι αντίπαλες εκκλησιαστικές παρατάξεις -- Οι συγγραφείς και Πατέρες του Ησυχασμού -- Νικηφόρος Ησυχαστής -- Θεόληπτος Φιλαδελφείας -- Γρηγόριος Σιναϊτης -- Ισίδωρος Α΄ Κωνσταντινουπόλως, ο Βουχειράς -- Κάλλιστος Α΄ Κωνσταντινουπόλως -- Γρηγόριος Παλαμάς -- Φιλόθεος Κωνσταντινουπόλεως, ο Κόκκινος -- Θεοφάνης Νικαίας -- Νείλος Καβάσιλας -- Νικόλαος Καβάσιλας -- xiv. Η Πατερική παράδοση στο συγγραφικό έργο των Ησυχαστών -- xv. Ο 15ος αι. και η Γραμματεία περί της Ενώσεως των Εκκλησιών : Μακάριος Μακρής, -- Ιωσήφ Βρυέννιος -- Μάρκος Εφέσου ο Ευγενικός -- Γεννάδιος Β΄ Κωνσταντινουπόλεως, ο Σχολάριος -- Βησσαρίων Νικαίας -- xvi. Επιλεγόμενα Μεταβυζαντινών Συγγραφέων : Μάξιμος ο Γραικός -- Ιερεμίας Β΄ Κωνσταντινουπόλως, ο Τρανός -- Γεώργιος Κορέσσιος -- Κύριλλος Α΄ Κωνσταντινουπόλως, ο Λούκαρις -- Λέων Αλλάτιος -- Δοσίθεος Β΄ Ιεροσολύμων -- Αλέξανδρος και Νικόλαος Μαυροκορδάτος -- Αθανάσιος ο Πάριος -- Παϊσιος Βελιτσκοφσκυ -- Νικόδημος ο Αγιορείτης -- Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων -- XII. Θεόκλητος Φαρμακίδης -- Μέρος Β΄ -- Κείμενα της Χριστιανικής Γραμμματείας.

Summary or Abstract: Ο κλάδος της Γραμματολογίας και της Πατερικής Ερμηνευτικής, ως ιδιαίτερο τμήμα της επιστήμης της Θεολογίας, προσεγγίζει τη συγγραφική παραγωγή των Πατέρων και των χριστιανών συγγραφέων, με αρχικό σκοπό να φωτίσει με αντικειμενικότητα τις ιστορικές συνθήκες εντός των οποίων αυτοί έδρασαν και αποτύπωσαν σε γραπτό λόγο την εμπειρία τους για τον Τριαδικό Θεό και τον Θεάνθρωπο Ιησού Χριστό. Σε ένα δεύτερο επίπεδο ο κλάδος αυτός της επιστήμης της Θεολογίας αναζητά να επιλύσει τα διάφορα ιστορικό, γραμματολογικά και φιλολογικό προβλήματα της κειμενικής παράδοσης, να εξαγάγει τις πιθανές διαχρονικές προοπτικές των μηνυμάτων της και τέλος, να περιγράφει τον κριτικό τρόπο προσέγγισης της πραγματικότητας, την οποία βίωναν οι χριστιανοί συγγραφείς. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)