Ο αντεστραμμένος Διόνυσος

General Notes: Περίληψη στα αγγλικά: σ. 481-[491].

Internal Bibliographies/Indexes Note: Περιλαμβάνει βιβλιογραφικές αναφορές και ευρετήριο (σ. 557-[571]).

Contents Note: ΠΡΟΟΙΜΙΟ -ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ -- ΣΩΜΑ, ΣΩΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ: ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ -- Σώμα και ενσωμάτωση -- Ο ενσώματος εαυτός στο χριστιανισμό -- Το αυτοκαταναγκαστικό σωματικό πρότυπο στο χριστιανισμό -- Η αλγαισθητική λειτουργία της ενσωμάτωσης -- ΣΥΓΚΡΟΤΗΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΥ ΑΥΤΟΚΑΤΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ -- Ουτοπική πόλη -- Διαφοροποιημένος αυτοκαταναγκασμός -- Σωφροσύνη -- Αιώνια ευδαιμονία -- Φυτό ουράνιο -- Παιδογόνα μόρια -- Μεγαλοψυχία -- Λεία και ευαφής λαβή ξίφους -- Για την ανδροπρέπεια του μοναχού -- Κόπρου πλεονασμός -- Αφροδίτη εναντίον Τιμίου Ξύλου -- Πόλη εναντίον ερήμου -- Ανοίκεια ετερότητα ή άσπιλοι άγγελοι και μαύροι δαίμονες -- ΜΑΡΤΥΡΙΚΗ ΚΑΙ ΑΣΚΗΤΙΚΗ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ -- Το σώμα του χριστιανού μάρτυρα -- Η συλλογική μνήμη του χριστιανικού μαρτυρίου ως τρόπος σύλληψης του παρελθόντος -- Το μαρτύριο ως πρακτική έμφυλου μετασχηματισμού -- Η θεαματική λειτουργία του μαρτυρίου -- Η αλγαισθητική εικόνα του μάρτυρα -- Το σώμα του μάρτυρα στο Ισλάμ -- Το σώμα του ασκητή στο χριστιανισμό -- ΕΜΦΥΛΕΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ -- Το έμφυλο σώμα στον ρωμαϊκό κόσμο -- Ο έμφυλος χαρακτήρας της ρωμαϊκής αρένας -- Η έμφυλη ταυτότητα του χριστιανού μάρτυρα -- Η έμφυλη ταυτότητα του βυζαντινού ευνούχου -- Το ομόφυλο σώμα στο Βυζάντιο -- Ο έμφυλος χαρακτήρας της βίας στη βυζαντινή κοινωνία -ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ -- Η τελετουργική ανθρωποφαγία ως πρακτική ενσωμάτωσης -- ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ -- SUMMARY -- ΠΗΓΕΣ -- ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ -- ΓΕΝΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ -- ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ.

Summary or Abstract: Το βιβλίο αυτό εξετάζει, στο πλαίσιο της πολιτισμικής ιστορίας, την αλλαγή "παραδείγματος" όσον αφορά στις αντιλήψεις και χρήσεις του ανθρώπινου σώματος κατά τη μετάβαση του από τον ρωμαϊκό στον βυζαντινό πολιτισμό ως μέσου για την επίτευξη της χριστιανικής σωτηρίας, πραγματοποιήσιμης χάρη στο συνδυασμό αυτοκαταναγκαστικών / αυτοελεγκτικών και αλγαισθητικών πρακτικών. Το ερμηνευτικό-εξηγητικό αυτό σχήμα ενσωμάτωσης του Θεού, που θα καθορίσει την ταυτότητα του βυζαντινού πολιτισμού, μορφοποιήθηκε στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες. Οι αυτοκαταναγκαστικές και αλγαισθητικές πρακτικές διαχείρισης του χριστιανικού σώματος δεν διάνοιξαν απλώς τα όρια του ανθρώπινου σώματος, αλλά ανέτρεψαν τους παγιωμένους επί αιώνες φυλετικούς και εξουσιαστικούς μηχανισμούς, δίνοντας πλέον πρόσβαση στα πρότυπα της ανδρικής αρρενωπότητας και στις γυναίκες χριστιανές μάρτυρες και ασκήτριες.
"[...] Ο συριακός αναχωρητικός ασκητισμός, με τον ακραίο τρόπο νοηματοδότησης της σωματικότητας που υιοθέτησε, ο οποίος θα μπορούσε, κάτω από άλλες κλιματολογικές συνθήκες, να αποβεί μοιραίος για την επιβίωση του φορέα του, έπλασε νέα πολιτισμικά πρότυπα για την ανθρώπινη φύση. Οι αναχωρητές πρόβαλαν ως οι αντεστραμμένοι "ζηλωτές του Διονύσου", για να επαναλάβουμε μια επιτυχή διατύπωση του Friedrich Nietzsche, οι οποίο εγκαταλείποντας τα αστικά κέντρα και καταφεύγοντας στην έρημο αναδείχθηκαν σε ζωντανά παραδείγματα της ζωώδους φύσης, με τη διαφορά ότι η μυστικιστική απάρνηση του εαυτού συνδέθηκε σε αυτούς όχι πλέον με τη διονυσιακή μέθη, αλλά με την αυτοκαταναγκαστική τιθάσευση των ενορμήσεων". (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)