Εισαγωγή στην ιστορία και θεολογία των εκκλησιαστικών ύμνων

Contents Note: Περιεχόμενα:
ΠΡΟΛΟΓΟΣ -- ΕΙΣΑΓΩΓΗ -- Η ΠΡΩΤΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑΣ (1ο - 5ος ΑΙΩΝΑΣ) -- Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (5ος - 7ος αι.) -- Η ΤΡΙΤΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑΣ (8ος - 11ος αι.) -- Η ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑΣ -- Η ΜΕΤΡΙΚΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑΣ -- ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ -- ΤΟ ΘΕΜΑ ΚΑΙ Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΥΜΝΩΝ -- ΥΜΝΟΛΟΓΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ -- ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΣΤΗΝ ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ -- ΠΟΙΗΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑΣ -- ΟΜΗΡΙΚΕΣ ΑΠΗΧΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑ -- ΤΟ ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΗΝ Α' ΩΔΗ ΤΩΝ ΑΣΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ -- ΕΠΙΛΟΓΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ -- ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ -- ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ.

Summary or Abstract: Η ορθόδοξη υμνογραφία κατέχει μεγάλους θησαυρούς. Το κάλλος και η αρμονία των εκκλησιαστικών ύμνων, μάλιστα δε εκείνων που ευρίσκονται σε λειτουργική χρήση, εστιάζεται σε πολλές πτυχές: στις λέξεις, στους στίχους, στις στροφές, στον τόνο και στη μελωδία. Η εκκλησιαστική ποίηση είναι ποίηση προσευχής, δια της οποίας εκφράζονται τα βαθύτατα θρησκευτικά συναισθήματα. Η ποίηση, άλλωστε, υπήρξε πάντοτε ένας μοναδικός δρόμος για την ανθρώπινη ψυχή, ώστε να κατανοήσει και να καλλιεργήσει σημαντικές άξιες. Οι ύμνοι της Εκκλησίας αποτελούν την εκκλησιαστική ποίηση και ενεργούν (στις καρδιές των μελών της Εκκλησίας) το μυστήριο του Θεού, δηλαδή τη διαρκή πρόσκληση για ένωση μαζί Του (Θέωση) που Εκείνος τους απευθύνει.
Το παρόν εγχειρίδιο ακολουθεί τους κανόνες του είδους του, δηλαδή αναφέρεται συνοπτικά σε θέματα και προβλήματα της έρευνας σε όλο το εύρος του επιστημονικού κλάδου της Υμνολογίας, χωρίς να υπεισέρχεται σε επιμέρους μελέτη τους. Θεωρήσαμε ότι η ανάγκη να μυηθούν οι φοιτητές μας σ' αυτόν το σημαντικό θεολογικό κλάδο αποτελούσε προτεραιότητα και, ως εκ τούτου, επέβαλε τη δημιουργία ενός συνοπτικού εγχειριδίου. Πρόκειται για ένα οφειλόμενο "αντίδωρο" στους αειμνήστους καθηγητές της Υμνολογίας στη Θεολογική Σχολή (κατά τον 20ό αι.), αλλά κυρίως στους αγίους υμνογράφους της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, ο ποιητικός κάλαμος των οποίων μάς επιτρέπει να υμνήσουμε πρεπόντως τον εν Τριάδι Θεό και τους Αγίους του, αλλά και να εκφράσουμε αλήθειες που ευρίσκονται κρυμμένες στα βάθη της καρδιάς μας και οι οποίες αφορούν στη μυστηριακή σχέση μας με το Θεό. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)