Εισαγωγή στη φιλοσοφία

Contents Note: Περιεχόμενα: Ο σκοπός της εισαγωγής -- Ο τύπος της εισαγωγής -- ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ -- Ι. Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΓΕΙΤΟΝΙΚΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΠΕΔΑ -- Η φιλοσοφική διάθεση -- Η καθολική επιστήμη -- Οι μερικές επιστήμες -- Ανάγκη να συμπληρωθούν οι επιστήμες με γενική θεωρία -- Φιλοσοφία και θρησκεία -- Φιλοσοφία και τέχνη -- II. Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ -- Η αντικειμενική έρευνα -- Προσπάθεια ορισμού -- Αρχαία φιλοσοφία -- Η χαραυγή -- Ο όρος φιλοσοφία -- Ιωνική φυσική -- Σοφιστική -- Ιδεαλιστική αντίδραση -- Η σωκρατική στροφή -- Η πλατωνική άποψη -- Μεταφυσική -- Αριστοτέλης -- Επικουρική αντίσταση -- Ελληνιστική φιλοσοφία -- Η φιλοσοφία σαν απολύτρωση -- Μεσαιωνική φιλοσοφία -- Οι συνθήκες -- Υπηρετική της θεολογίας -- Σχολαστική φιλοσοφία -- Νέα φιλοσοφία -- Η νέα κοσμολογία -- Φιλοσοφία είναι η επιστήμη: Bacon -- Η νέα μεταφυσική: Descartes -- Η γνωσιοθεωρία: John Locke -- Η φιλοσοφία του διαφωτισμού -- Η άποψη του Kant -- 19ος αιώνας -- Οι ρωμαντικοί -- Αντιφιλοσοφικές διαθέσεις: ο θετικισμός -- Φυσιοκρατικές τάσεις -- Ιδεαλιστική αντίδραση -- Φιλοσοφία της ζωής -- Νεοκαντιανισμός -- Ο δρόμος από την ιστορία -- Η φιλοσοφία στα χρόνια μας -- Ξαναγέννημα της μεταφυσικής -- Φαινομενολογία -- Εξιστενσιαλισμός -- Μεταφυσική και οντολογία -- Νεοθετικισμός -- Η φιλοσοφία της Καθολικής Εκκλησίας -- Η φιλοσοφία του Εθνικοσοσιαλισμού -- Διαλεχτικός υλισμός -- III. ΟΙ ΚΛΑΔΟΙ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ -- Οι τρεις βασικοί κλάδοι -- Διαίρεση της γνωσιοθεωρίας -- Διαίρεση της μεταφυσικής -- Διαίρεση της αξιολογίας -- Η γενική ταξινόμηση -- Οι παλαιότερες ταξινομήσεις -- IV. Η ΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ -- Το θέμα -- Το ανήσυχο ερευνητικό πνεύμα -- Διαφορετική γνώση -- Η σχέση με τη ζωή -- Η φιλοσοφία συνάρτηση των επιστημών -- Τα αίτια της πλάνης -- ΓΝΩΣΙΟΘΕΩΡΙΑ -- Ι. ΚΑΤΑΤΟΠΙΣΜΟΣ -- Το ιστορικό -- Η θέση της γνωσιοθεωρίας στο σύστημα της φιλοσοφίας -- Η γνωσιοθεωρία και τα γειτονικά της οικόπεδα -- Η φαινομενολογική έρευνα -- Τα προβλήματα -- II. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ -- Το θέμα -- Ο δογματισμός -- Ο σκεπτικισμός -- Η σχετικότητα -- Η κριτική άποψη: Καντιανός ρελατιβισμός Βιολογικές απόψεις -- Προσαρμογή, νοητική οικονομία -- Αντιεπιστημονικές τάσεις -- Ο πραγματισμός -- Γερμανοί πραγματιστές -- Κριτική της επιστήμης -- Συμβατική άποψη: Poincare -- Ο επιστημονικός νομιναλισμός -- Εξαΰλωση της ύλης -- Ακαδημαϊκή επιστημολογία -- Η κοινωνική άποψη -- III. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΗΓΗ -- Το θέμα -- Ο ρασιοναλισμός -- Η λογική παραλλαγή του ρασιοναλισμού -- Το ιστορικό του όρου λόγος -- Ο εμπειρισμός -- Ο ιντελλεκτουαλισμός -- Ο απριορισμός -- Άμεση και διάμεση γνώση -- IV. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΥΣΙΑ -- Οι απόψεις -- Αντικειμενική κι υποκειμενική αντίληψη -- Ο ρεαλισμός -- Ο ιδεαλισμός -- Ο φαινομενισμός -- V. ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ -- Το θέμα -- Η αλήθεια χαραχτηρίζει τις κρίσεις -- Οι τύποι της αλήθειας -- Το αληθινό και το σωστό -- Η πραγματική αλήθεια -- Η λογική αλήθεια -- Ο γνωσιοθεωρητικός μονισμός -- Τα κριτήρια -- Η διαλεχτική αντίληψη της αλήθειας -- Οι πραγματικές αφορμές -- ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ -- Ι. ΚΑΤΑΤΟΠΙΣΜΟΣ -- Η έννοια της μεταφυσικής -- Το Ιστορικό -- Η ονομασία -- Η προκατάληψη -- Τα προβλήματα -- II. ΤΟ ΜΕΘΟΔΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ -- Η σημασία του -- Η απριοριστική μεταφυσική -- Η πλατωνική διαλεχτική -- Οι πρώτες αρχές και αιτίες -- Η καρτεσιανή οντολογία -- Η οντολογία του Chr. Wolff -- Ο τύπος της απριοριοτικής μεταφυσικής -- Η καντιανή κριτική -- Εγελιανή οντολογία -- Η λύση του Comte -- Η επαγωγική μεταφυσική -- Η ενόραση στη μεταφυσική -- Αρχαίοι: Πλάτων, Πλωτίνος -- Νέα χρόνια: Μπερξόν -- Dilthey -- Κριτική του ιντουϊσιονισμού -- Φαινομενολογία κι εξιστενσιαλισμός: ιστορική θέση -- Οι πρόδρομοι: Bolzano - Brentano -- Η φαινομενολογία σα μέθοδος -- Η Χουσσερλική οντολογία -- Στροφή στις αξίες: Max Scheler -- Πηγές του εξιστενσιαλισμού -- Οι εξιστενσιαλικές έννοιες -- Γερμανικός εξιστενσιαλισμός -- Γαλλικός εξιστενσιαλισμός -- Οντολογία της Καθολικής φιλοσοφίας -- Η νέα διαλεχτική -- Διαλεχτική και μεταφυσική -- III. Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ -- Οι δυο απόψεις -- Το πρόβλημα του είναι -- Το ον -- Η ύλη -- Οι επιστημονικές θεωρίες για την ύλη -- Η μεταφυσική αντίληψη της ύλης -- Ο χώρος και ο χρόνος -- Η ζωή -- Η δυναμική και μηχανιστική άποψη [...] -- IV. Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ: ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ -- V. Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ: ΘΕΟΣ -- VI. Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ: ΦΥΣΗ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ -- VII. ΟΙ ΔΟΓΜΑΤΙΚΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ.

Summary or Abstract: Ποιος θα είναι ο σκοπός ενός βιβλίου με την επιγραφή "Εισαγωγή στη Φιλοσοφία" το καταλαβαίνει κανείς εύκολα. Θα μας βοηθήσει να κάνουμε την πρώτη γνωριμία με τη φιλοσοφία, να μάθουμε το περιεχόμενό της, τα προβλήματά της και τα μέσα που μεταχειρίζεται για να τα λύσει.
Φυσικά, δεν είναι διαφορετικό το έργο μιας Εισαγωγής στα Μαθηματικά, στην Ιστορία, στη Βοτανική ή στα Παιδαγωγικά. Με τη διαφορά πως από τα παλιά χρόνια ένιωσαν επιτακτικά την ανάγκη μιας πραγματείας που να χρησιμεύει για πρώτος οδηγός στα κατατόπια της φιλοσοφίας. Εισαγωγές στη φιλοσοφία είτε σε φιλοσοφικά ζητήματα έχουμε από την αρχαιότητα. Το 18ο αιώνα είναι πολύ συνηθισμένος ο τίτλος αυτός, και στα χρόνια μας κυκλοφορούν πολλά βιβλία με το όνομα αυτό στην παγκόσμια βιβλιαγορά. Επίσης βλέπουμε πολύ συχνά μαθήματα με αυτόν τον τίτλο στα πανεπιστημιακά προγράμματα.
Τι είναι εκείνο που κάνει πιο επιτακτική την ανάγκη της εισαγωγής στη φιλοσοφία; Στην ερώτηση αυτή συνηθίζουν να απαντούν: γιατί η φιλοσοφία είναι κάτι εξαιρετικά δύσκολο, κάτι πολύπλοκο και ακαθόριστο και χρειάζεται οδηγό στα πρώτα βήματα.
Αυτό μπορεί να είναι σωστό, χρειάζεται όμως εξήγηση- Αν την πάρουμε στην αρχική της μορφή, η φιλοσοφία είναι κάτι πολύ απλό, κάτι πολύ κοντά στον άνθρωπο. Αναβλύζει από την ανθρώπινη φύση και πάει να θεραπεύσει μιαν από τις πιο απλές, πιο επιταχτικές ανάγκες του ανθρώπου. Η φιλοσοφία στην αρχική αυτή μορφή είναι κάτι απαραίτητο στη ζωή μας, μια ανάγκη φυσιολογική μπορούμε να πούμε. Γεννήθηκε από τον αγώνα του ανθρώπου να βάλει τάξη στον κόσμο όπου ζει, να καταλάβει τη φύση και τη δύναμη αυτών που τον τριγυρίζουν, για ν' αποχτήσει σταθερή βάση στη ζωή και στη δράση του. [...] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)