Αθωνικά υμναγιολογικά μελετήματα

Contents Note: Περιεχόμενα:
Πρόλογος -- Εισαγωγικά -- Το υμναγιολογικό έργο του μοναχού Ιακώβου Νεασκητιώτου († 1869). Η Ακολουθία των οσίων Αντωνίου και Θεοδοσίου, δομητόρων της Λαύρας του Κιέβου. -- Άγνωστα και ανέκδοτα υμναγιολογικά έργα προς τιμήν του Αγιορείτου ιερομάρτυρος Κυπριανού του εκ Κλειτζού των Αγράφων -- Ο «μακάριος και αοίδιμος Διδάσκαλος Θεοδώρητος» Λαυριώτης ο εξ Ιωαννίνων. Συμβολή στη μελέτη του βίου και των έργων του, μέσα από ανέκδοτα κείμενα -- Ανέκδοτες τυπικές λειτουργικές διατάξεις σε κώδικες της Σκήτης Καυσοκαλυβίων. -- ΚΔ΄ Οίκοι χαιρετήσιμοι εις τον άγιον Ιωάννη τον Ελεήμονα. Το έργο και ο ποιητής του ιερομόναχος Ισίδωρος Κυριακόπουλος -- Ανέκδοτοι οκτώηχοι Κανόνες στον Μέγα Αντώνιο. Το έργο και ο ποιητής του, μοναχός Αντώνιος Λαυριώτης -- Ο αγιορείτης λόγιος Κύριλλος Λαυριώτης και τα ανέκδοτα Συναξάρια του Τριωδίου και του Πεντηκοσταρίου. Συμβολή στη μελέτη του έργου του -- Ο Άγιος Μακάριος Κορίνθου ο Νοταράς (1735-1805) και η Ακολουθία των αγίων τεσσάρων Μακαρίων. Συμβολή στη μελέτη της υμνογραφίας του -- Η πανηγυρική Ακολουθία των αγίων Μακαρίων και οι Αγιορείτες υμνογράφοι Χριστοφόρος Προδρομίτης και Αντώνιος Νεασκητιώτης -- Αγίου Ισιδώρου πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως (1347-1350), «Κανών χαρμόσυνος εις τον Τίμιον Πρόδρομον» -- Ασματικός Κανόνας στον άγιο Αχίλλιο της Λάρισας. Το έργο και ο ποιητής του Χαρίτων Τρικκαίος -- Η Ακολουθία του Μεγάλου Σχήματος. Ερμηνεία και θεολογία των ευχών της μοναχικής καθιερώσεως -- Ο αγιορείτης υμνογράφος Νήφων Ιβηροσκητιώτης και οι Χαιρετιστήριοι Οίκοι του στους αγίους Αντώνιο και Αθανάσιο αρχιεπίσκοπο Αλεξανδρείας, τους Μεγάλους -- Ο άγιος Μιχαήλ ο εκ Γρανίτσης και εν Θεσσαλονίκη μαρτυρήσας. Συμβολή στη μελέτη της υμνογραφίας και της εικονογραφίας του -- Ο Καυσοκαλυβίτης μοναχός Θεόκλητος Καρατζάς ο Βυζάντιος και το υμνογραφικό του έργο -- Άγνωστα και ανέκδοτα υμνογραφήματα του μοναχού Γερασίμου Μικραγιαννανίτου της περιόδου 1926-1941 στη Σκήτη Καυσοκαλυβίων. Συμβολή στη μελέτη της ζωής και του έργου του -- Ο ιεροδιάκονος Βενέδικτος ο «εκ του Ρωσσικού» και το υμνογραφικό του έργο -- Αγιορείτικη Αγρυπνία: Διάλογοι με τον Θεό σε ώρες νυκτερινές.

Summary or Abstract: Η σειρά "Λειτουργικά και Υμνολογικά Παράλληλα" στοχεύει στο να προβάλλει πρωτότυπες μελέτες λειτουργικού και υμνολογικού περιεχομένου. Το ενδιαφέρον για τη λειτουργική μας παράδοση στις μέρες μας είναι εξαιρετικά έντονο. Τα "μικρά" και "μεγάλα" της θείας Λατρείας δίδουν αφορμή σε νέους ερευνητές να εντρυφήσουν στις σχετικές πηγές και να προσφέρουν στο επιστημονικό, αλλά και το ευρύτερο κοινό τον αμητό της έρευνάς των.
Στο πέρασμα των δώδεκα αιώνων μοναχικής ζωής στο Άγιον Όρος, δεν είναι λίγοι εκείνοι οι πατέρες, που τίμησαν και ανέδειξαν με την προσφορά τους τη λειτουργική τέχνη της εκκλησιαστικής ποίησης και συναξαριογραφίας, επιδιδόμενοι -κατά το μέτρο του χαρίσματος που δόθηκε στον καθένα απ' αυτούς- στη σύνταξη υμνογραφημάτων και αγιολογικών κειμένων. Στις μελέτες που περιλαμβάνονται στον τόμο αυτό, γίνεται προσπάθεια να προβληθεί, έστω και ενδεικτικά, ένα ελάχιστο δείγμα από τον πλούσιο αμητό των Αγιορειτών θεραπόντων της λειτουργικής αυτής τέχνης, μέσα στην οποία λατρεία, δόγμα και ήθος περιχωρούνται και συναρμόζονται. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)