Αρχαίοι έλληνες φιλόσοφοι

Internal Bibliographies/Indexes Note: Περιλαμβάνει βιβλιογραφικές αναφορές: σ. 297-302.

Contents Note: Περιεχόμενα:
Πρόλογος του συντονιστή της σειράς
Πρόλογος των συγγραφέων
ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΛΗ ΣΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ - ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΛΦΑΣ
1 Σοφία και φιλοσοφία: Θαλής ο Μιλήσιος
Η "σοφία" και η "φιλοσοφία"
Η Ελλάδα και η Ανατολή
Είναι ο Θαλής ο πρώτος φιλόσοφος;
2 Ο Αναξίμανδρος και η γέννηση της φιλοσοφίας
Η γέννηση του κόσμου
Τι είναι το άπειρο του Αναξίμανδρου;
Η εικόνα του κοσμικού δικαστηρίου
Η θέση της Γης στο κέντρο του κόσμου
Αναξίμανδρος και Αναξιμένης
3 Ο Πυθαγόρας και η πυθαγόρεια σχολή
Η φιλοσοφία και η παραδοσιακή θρησκεία
Η μορφή του Πυθαγόρα στην αρχαία παράδοση
Η φιλοσοφία ως τρόπος ζωής
Το δόγμα της μετεμψύχωσης
Μυστικισμός και μαθηματικά
Οι αριθμοί ως αρχές των όντων
4 Η κίνηση και η σταθερότητα: Ηράκλειτος και Παρμενίδης
Η έπαρση του φιλοσόφου
Ηράκλειτος ο Εφέσιος
Παρμενίδης ο Ελεάτης
Τα πάντα ρει;
Είμαστε βέβαιοι για κάτι;
Τι καταλογίζει ο Παρμενίδης στον Ηράκλειτο;
Η γλώσσα της φιλοσοφίας
5 Οι τελευταίοι Προσωκρατικοί: Εμπεδοκλής, Αναξαγόρας και Δημόκριτος
Η οδός του συμβιβασμού: Εμπεδοκλής και Αναξαγόρας
Η κινητήρια δύναμη της μεταβολής
Η ατομική θεωρία του Δημόκριτου
Η αιωνιότητα της κίνησης και η Ανάγκη
6 Η φιλοσοφία μετακομίζει στην πόλη: οι σοφιστές και ο Σωκράτης
Το νέο πρόσωπο της φιλοσοφίας
Μια φιλοσοφία αθηναϊκή;
Τι είναι η σοφιστική κίνηση;
Μπορεί να διδαχθεί η αρετή;
Γλώσσα και αλήθεια
Η φύση των θεσμών
Ο Σωκράτης απέναντι στους σοφιστές
Το "σωκρατικό πρόβλημα"
Υπάρχει σωκρατική φιλοσοφία;
7 Ο Πλάτων και η φιλοσοφική ακαδημία
Γραφή και προφορικότητα
Στο σχολείο της φιλοσοφίας
Ο Πλάτων, η πολιτική και η Ακαδημία
Γιατί ο Πλάτων γράφει διάλογους;
Η θεωρία των Ιδεών
Ο ρόλος της ψυχής και του έρωτα
Πώς ο Πλάτων έφτασε στις Ιδέες;
Οι Ιδέες και τα μαθηματικά
Η μετοχή και η μίμηση
Ο κόσμος και ο άνθρωπος
8 Ο Αριστοτέλης και η εγκυκλοπαίδεια της γνώσης
Αριστοτέλης, ο σύγχρονός μας
Από τα Στάγειρα στο Πανεπιστήμιο του Πλάτωνα
Τα γραπτά του Αριστοτέλη
Λογική και πραγματικότητα
Ο συλλογισμός και η επιστημονική γνώση
Η αριστοτελική επαγωγή
Η διαίρεση των επιστημών
Ο φυσικός κόσμος
Η πρακτική φιλοσοφία
ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΩΚΡΑΤΙΚΟΥΣ ΣΤΗΝ ΥΣΤΕΡΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ - ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΩΓΡΑΦΙΔΗΣ
9 Η φιλοσοφία μετά τον Σωκράτη και πέρα από τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη: Σωκρατικοί και κυνική άσκηση
Καλά Σωκράτη, εσύ σκοτώθηκες νωρίς...
Οι Σωκρατικοί: μια ρίζα, λίγοι κορμοί, πολλά κλαδιά
Σαν μια πέτρα που κυλά
"Το νόμισμά σας είναι κάλπικο"
Και γιατί "σκύλοι";
Διογένης: ένας σκύλος που γαβγίζει και δαγκώνει
Η κυνική άσκηση
Η πρακτική της παρρησίας
Αυτόν τον φιλόσοφο ποιος θα τον πάρει;
Μα, είναι αυτό φιλοσοφία;
Οι ελαφροί ας με λέγουν ελαφρό
10 Καλλιεργώντας τον κήπο και θεραπεύοντας την ψυχή: οδηγίες για μιαν ατάραχη επικούρεια ζωή
Από μικρός στα βάσανα και στη φιλοσοφία
Από τη σχολή του περιωνύμου φιλοσόφου στον στρατό και στη δουλειά
"Φτιάξε κι εσύ μια Σχολή. Μπορείς!"
Όπου επλεόνασεν ο φθόνος, υπερεπερίσσευσεν η επιτυχία
Και τι χρειάζονται οι φιλόσοφοι σ' έναν μικρόψυχο καιρό;
Απλές σκέψεις για να διώξετε τους φόβους σας και να ελέγξετε τις επιθυμίες σας
Επιθυμίες και ηδονές: τι να προτιμούμε και τι να αποφεύγουμε [...]
11 Μελετώντας τον κόσμο και παρηγορώντας την ψυχή: η στωική τέχνη της ζωής
12 Γράμματα από έναν νέο φιλόσοφο
13 Ανάμεσα στη θεωρία και την πράξη: η φιλοσοφία κατά τους Αυτοκρατορικούς Χρόνους
14 Είδος μεικτό, αλλά νόμιμο; Αρχαία φιλοσοφία και χριστιανική σοφία στον Ωριγένη
15 Το μέσα ταξίδι: από τον Πλάτωνα στον Πλωτίνο
16 Η περιπέτεια της φιλοσοφίας στο τέλος του αρχαίου κόσμου
Βιβλιογραφία

Summary or Abstract: Το βιβλίο παρουσιάζει την ανάπτυξη της φιλοσοφικής σκέψης από τον 6ο αι. π.Χ. ως τον 6ο αι. μ.Χ. στον ελληνόφωνο κόσμο της εποχής. Οι συγγραφείς πετυχαίνουν να αναδείξουν τα κυρίαρχα ζητήματα των σημαντικότερων φιλοσοφικών ρευμάτων της αρχαιότητας, αξιοποιώντας κάθε διδακτικό τρόπο, από την αναλυτική έκθεση και την ανασυγκρότηση επιχειρημάτων ως και τη σύνθεση φανταστικών διαλόγων και επιστολών μεταξύ των αρχαίων φιλοσόφων.
Καθένα από τα 16 κεφάλαια του βιβλίου, με ύφος που ποικίλλει ανάλογα με τον συγγραφέα που το γράφει και το αντικείμενο που αναλύεται, συνθέτει την εικόνα ενός φιλοσόφου ή φιλοσοφικού ρεύματος. Η χρονολογική σειρά της παρουσίασης ήταν αναγκαία για να καταδειχθεί τόσο η συνέχεια της φιλοσοφικής σκέψης, να γίνουν δηλαδή κατανοητές οι μεταβάσεις από φιλόσοφο σε φιλόσοφο και από περίοδο σε περίοδο, αλλά και για να διευκολυνθεί η κατανόηση των ιστορικών συμφραζομένων μιας φιλοσοφίας σαν την αρχαία ελληνική που ήταν ή προσπαθούσε να γίνει αδιάσπαστη με την πράξη. Οι συγγραφείς, με οικείο και συναρπαστικό τρόπο, γνωρίζουν τους μαθητές, αλλά και οποιονδήποτε θεωρεί ότι "δεν είναι ποτέ ανώριμος ή υπερώριμος για ό,τι φέρνει υγεία στον νου και στην ψυχή", με τους ανθρώπους που έθεσαν τα ερωτήματα και έζησαν την εποχή τους ανάλογα με τις απαντήσεις που έδωσαν σε αυτά.