Ο στοχασμός και η πίστη

Internal Bibliographies/Indexes Note: Περιλαμβάνει γλωσσάριο και βιβλιογραφία.

Summary or Abstract: Στο βιβλίο του "Ο στοχασμός και η πίστη" ο Βασίλης Βιτσαξής επιχειρεί μια παράλληλη θεώρηση του στοχασμού της αρχαίας Ελλάδας με εκείνον της αρχαίας Ινδίας και των σχετικών θέσεων του Χριστιανισμού γύρω από πέντε κεντρικά θέματα: εκείνα της Αποκάλυψης, της Λύτρωσης, του Χρόνου, της Τριαδικότητας του Θείου και της έννοιας της θεότητας ή του Θεού.

Summary or Abstract: Στον πρώτο τόμο ο συγγραφέας αναφέρεται, σε μια πρώτη ενότητα, στην αποκάλυψη της Αλήθειας όπως την ισχυρίστηκαν ή την υπαινίχθηκαν, τόσο οι προσωκρατικοί και οι κλασικοί φιλόσοφοι στην Ελλάδα, όσο και τα αρχαία ινδικά ιερά κείμενα, σε αντιπαράθεση με τη χριστιανική πίστη σε μια θεόδοτη αποκάλυψη. Στη δεύτερη ενότητα, ο συγγραφέας αναφέρεται στη δίψα του ανθρώπου για Λύτρωση, όπως αυτή εκφράστηκε από την αρχαία ελληνική διανόηση και την αρχαία ινδική (ινδουϊκή, βουδιστική και τζαϊνική) στοχαστική και θρησκευτική πρόσβαση, και όπως τη δέχεται το χριστιανικό δόγμα. Με αυτή την προοπτική ερευνάται το πρόσωπο και ο ρόλος του "Σωτήρα", όπου απαντά τέτοια διδαχή, τα δεσμά του ανθρώπου, οι διάφορες έννοιες που δίνονται στη Λύτρωση, οι δρόμοι που προδιαγράφονται για το φτάσιμο σε αυτή και οι τυχόν περιορισμοί της, αντικειμενικοί και υποκειμενικοί. Εξετάζονται ακόμα οι θέσεις, μία προς μία, που πήραν σχετικά τόσο οι διάφοροι αρχαίοι Έλληνες όσοι και οι Ινδοί μύστες και στοχαστές στα πλαίσια των έξι φιλοσοφικών συστημάτων και των τριών θρησκευτικών ρευμάτων που αναπτύχθηκαν στον ασιατικό χώρο: του "Ινδουισμού", του Βουδισμού και του Τζαϊνισμού. Τέλος γίνεται παράλληλη αναφορά στη Σωτηρία που υπόσχεται ο ιερός, και που προσφέρει στον άνθρωπο ο χριστιανικός ευαγγελικός, λόγος.
Στην Τρίτη ενότητα, που αφορά στο Χρόνο, εξετάζονται οι απόψεις που εκφράστηκαν από τους αρχαίους Έλληνες και Ινδούς και από τους χριστιανούς στοχαστές γύρω από τη φύση του Χρόνου και του ρόλου του στην πορεία του σύμπαντος και στην ανθρώπινη μοίρα. Οι ελληνικές, οι ινδικές και οι χριστιανικές θέσεις στο προκείμενο αναλύονται και ερευνάται η επίδραση που είχαν και που έχουν στην εξέλιξη των κοινωνιών.
Τέλος στην τέταρτη ενότητα, που αφορά στην τριαδικότητα του θείου, διαπιστώνεται το φαινόμενο της τριαδικής, στοχαστικής και θρησκευτικής, πρόσβασης, στη θεότητα η της "Πρώτης Αρχής" τόσο από Έλληνες φιλόσοφους όσο και από τους Ινδούς μύστες και εξετάζεται η μυστηριακή τριαδική υπόσταση του Θεού, όπως προβάλλει στην Παλαιά και όπως βεβαιώνεται στην Καινή Διαθήκη, σε μια παράλληλη θεώρηση με τα λοιπά τριαδικά σχήματα της θεότητας ή της "Ύπατης Αρχής", όπως τα έπλασε ο ανθρώπινος στοχασμός.

Summary or Abstract: Στο δεύτερο τόμο ο Βασίλης Βιτσαξής εξετάζει τις θέσεις που υιοθέτησε ο αρχαίος ελληνικός και ο ινδικός στοχασμός, αλλά και τα θρησκευτικά ρεύματα που γεννήθηκαν και αναπτύχθηκαν στους χώρους αυτούς, απέναντι στα αιώνια ερωτήματα του ανθρώπου γύρω από τη θεότητα: τη φύση ή την ουσία της, την κοσμολογική, κοσμογονική και ακόμα την ηθική της θέση μέσα στο σύμπαν. Στο πρώτο μέρος αυτής της έρευνας ο συγγραφέας εξετάζει τη μονιστική και τη δυϊστική πρόσβαση στο πρόβλημα των σχέσεων του σύμπαντος με τη θεότητα (Ένα ή πολλά) όπως τη συνέλαβαν οι προσωκρατικοί και οι κλασικοί φιλόσοφοι στην Ελλάδα και όπως τη δίδαξαν, στα πλαίσια των έξι φιλοσοφικών συστημάτων, οι Ινδοί στοχαστές αλλά και οι δύο ιδρυτές θρησκειών του ινδικού χώρου: ο Βούδας και ο Μαχαβίρα. Στο δεύτερο μέρος αυτής της έρευνας, ο συγγραφέας στρέφει την προσοχή, στη "θεολογική", όπως την αποκαλεί, πρόσβαση στο πρόβλημα που αφορά κυρίως στις, θρησκευτικής υφής, θέσεις που επέλεξε ο ελληνικός και ο ινδικός χώρος απέναντι στα ερωτήματα γύρω από τη θεότητα. Στα πλαίσια αυτής της έρευνας εξετάζονται και από τις δύο γωνίες οράσεως, την ελληνική και την ινδική, ο Πανθεϊσμός, ο Πανενθεϊσμός, ο Πολυθεϊσμός, ο Ενοθεϊσμός και η Μονοθεΐα αλλά και ακόμα, η υλιστική προσπέλαση και η Αρνησιθεΐα, σαν αναπόσπαστα τμήματα και αυτά των ιστορικών θέσεων, απέναντι σε κάθε περί Θεού ερώτημα. Το τρίτο μέρος αυτής της έρευνας είναι αφιερωμένο στη χριστιανική περί Θεού πεποίθηση (πίστη) όπως προκύπτει από τις ιερές Γραφές και όπως διαμορφώθηκε αυτή σε διδαχή από τους Πατέρες της εκκλησίας. Στο τέταρτο και τελευταίο μέρος της έρευνάς του, ο συγγραφέας επιχειρεί μια θεώρηση της έννοιας του Θεού, όπως την έπλασε ο ανθρώπινος στοχασμός και όπως την αποκάλυψε η θεία συγκατάβαση, από την άποψη της επίδρασης που είχε αυτή στην πορεία των ανθρώπινων κοινωνιών.