Περί της ουσίωσης και της έννοιας της φύσης

Notes Pertaining to Title and Statement of Responsibility: Μετάφραση του: Vom Wesen und Begriff der Physis.

Contents Note: Περιεχόμενα:
Προλεγόμενα του μεταφραστή --
Α. Η γένεση, δημοσίευση και θέση της παρούσας πραγματείας στο έργο του Heidegger --
Β. Η "στροφή" του στοχασμού του Heidegger από το Είναι και χρόνος στις "Συμβολές στην φιλοσοφία" --
Γ. Η "ιστορία του Είνε" και η ερμηνεία της αρχαίας φιλοσοφίας στο πλαίσιο αυτής --
Α. Η δομή και το περιεχόμενο της πραγματείας --
Ε. Η προβληματική της μετάφρασης έργων του Heidegger στα ελληνικά με αναφορά στις ιδιαιτερότητες της παρούσας πραγματείας --
ΣΤ. Η ανά χείρας έκδοση της πραγματείας --
Επεξήγηση συμβόλων, βραχυγραφιών και βιβλιογραφικών παραπομπών --
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ --
Εισαγωγή --
α) Η "φύσις" ως η θεμελιώδης λέξη αναφοράς της δυτικής Μετα-φυσικής --
β) Η κεφαλαιώδης σημασία της αριστοτελικής φυσικής και η κεντρική της θέση: "πάντα τα φύσει κινούμενα" --
1. Πρώτη προσέγγιση της ουσίωσης και της έννοιας της φύσης: η φύση ως "αρχή κινήσεως" και "ουσία" των φύσει όντων {192 b 8 - 193 α 28} --
α) Η φύση ως "αιτία" των φύσει όντων και "αρχή" της κίνησής τους --
β) Η αριστοτελική σύλληψη της κίνησης ως μεταβολής και τα είδη αυτής --
γ) Η βασική διάκριση των όντων σε "φυόμενα" και "ποιούμενα" και η "τέχνη" ως αρχή των ποιουμένων. Ο όρος "κατηγορία" --
δ) Συγκεφαλαίωση και επεξήγηση του μέχρι τώρα καθορισμού της φύσης (το παράδειγμα του αυτοθεραπευόμενου γιατρού) --
ε) Η σημασία του οντολογικού όρου "ουσία" --
στ) Η οντολογική διάκριση μεταξύ Είναι και όντος· η "αοντοψία" --
ζ) Η διδασκαλία του Αντιφώντος: φύση είναι το "πρώτον ενυπάρχον αρρύθμιστον" --
η) Η σημασία του Είναι για τους Έλληνες: "παρουσίωση εις την ακρυπτότητα" --
θ) Συνοπτική ανακεφαλαίωση της μέχρι τώρα ερμηνείας --
2. Δεύτερη προσέγγιση της ουσίωσης και της έννοιας της φύσης: η φύση ως "μορφή" και "είδος" {193 α 28 - 193 b 20} --
α) Η διάκριση ύλη - μορφή ως βάση για τον επαρκή καθορισμό της φύσης ως ουσίας --
β) Η ελληνική σημασία των όρων "ύλη", "μορφή" και "είδος" --
γ) Ο αποφασιστικός χαρακτήρας της φύσης δεν είναι η ύλη ως "δύναμις", αλλά η μορφή ως "εντελέχεια". Παρέκβαση: Η ελληνική σημασία της λέξης "λόγος" --
δ) Η αριστοτελική ανάλυση της κίνησης και η εντελέχεια (ενέργεια) ως η ουσίωση της κινητότητας --
ε) Η ενέργεια είναι πρότερη της δυνάμεως --
στ) Η διάκριση της φύσης από την τέχνη βάσει της γένεσης --
ζ) Η φύση ως "οδός φύσεως εις φύσιν" --
η) Η "στέρησις" και ο οριστικός ουσιακός καθορισμός της φύσης --
θ) Η αριστοτελική φύσις ως ο απόηχος της πρώτης αρχής της ερμηνείας του. Είναι στην ελληνική και όλως στην δυτική φιλοσοφία --
Σχόλια του μεταφραστή --
Αριστοτέλους, Φυσικής Ακροάσεως Β', 1 --
Πηγές και επιλεγμένη βιβλιογραφία --
Ορολόγιο.

Summary or Abstract: "Η αριστοτελική "Φυσική ακρόασις" είναι το κρυφό και [...] ουδέποτε μέχρι τώρα επαρκώς μελετηθέν και κατανοηθέν βιβλίο αναφοράς όλης της δυτικής φιλοσοφίας". Δεδομένης της αξιολόγησης αυτής, η ερμηνεία του αριστοτελικού κειμένου στην πραγματεία "Περί της ουσίωσης και της έννοιας της φύσης. Αριστοτέλους", Φυσικής ακροάσεως, Β', 1 (1939) είναι ιδιαίτερα σημαντική για την κατανόηση του στοχασμού του ίδιου του Heidegger.
Ο καθορισμός της φύσης ως "αρχής κινήσεως των φύσει όντων" επιτρέπει στον Heidegger να ερμηνεύσει την αριστοτελική φυσική, αφενός ως καινοτόμο, αφετέρου όμως και ως τον απόηχο του στοχασμού των μεγάλων Προσωκρατικών. Το μεστότατο αριστοτελικό κείμενο τού παρέχει συνάμα την δυνατότητα να αναπτύξει μία τόσο ενδελεχή όσο και ιδιότυπη ερμηνεία κεντρικών εννοιών της αριστοτελικής οντολογίας (αρχή, αιτία, κατηγορία, ουσία, ύλη και μορφή, δύναμις, ενέργεια και εντελέχεια, αλήθεια, λόγος κ.ά). Η δε ανάλυση της διάκρισης φύσης και τέχνης αφήνει να διαφανεί ο προβληματισμός του Heidegger για την βαθύτερη μεταφυσική διάσταση και σημασία της σύγχρονης τεχνολογίας.
Η ανά χείρας πραγματεία αποτελεί ένα από τα ιδιαίτερα σημαντικά κείμενα που συνδέονται με το κύριο έργο της μεσοΰστερης περιόδου του Heidegger, τις "Συμβολές στην φιλοσοφία". Μέσω μιας εξονυχιστικής και εμβριθούς ερμηνείας του αριστοτελικού κειμένου, εκθέτει συνάμα τις βασικές θέσεις του Heidegger σχετικά με την αριστοτελική οντολογία. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)